गुगल गर!!

समस्याहरु सबैलाई पर्छन र सूचनाको आवश्यकता पनि । मेरा बन्धुहरुले अक्सर मेरा सामु कुनै विषयको जानकारी माग्दा म एक दिनको समय माग्छु । भोलिपल्ट मसँग ऊनीहरुको जानकारी जिज्ञासाको उत्तर तयार हुन्छ । यस विषयमा म 'नो अल ' भनेर परिचित हुनु नौलो भएन । तर मेरा बन्धुहरुले कत्ति बुझे वा बुझेनन्, मलाई थाहा भएन, तर मेरो पनि गड फादर चै अर्को 'नो अल हो', त्यो हो गुगल । जे सुकै जानकारी चाहियो, जस्तो सुकै जानकारी चाहियो वा जे कुरा पनि सिक्नु पर्यो मेरो गडफादरको विकल्प छैन, उनै गडफादर—गुगल ।

मैँले बल्ल कक्षा ९ पुगेपछि इन्टरनेट चलाउने सौभाग्य पाए र जुन दिन मेरा गुरुले इन्टरनेट यहि हो भनेर सिकाउन श्री गणेश गरे त्यहि दिन गुगल र मेरो पहिलो साक्षात्कार भयो । अङ्ग्रजी अक्षरहरु जी ओ ओ जी एल इ लाई मैँले गुगली उच्चारण गर्दा मेरा समकक्षीहरुले दह्रै अट्टाहास छोडे, तर मेरो मनले भने गुगली (दिदी) ले आखिर त्यसतो के गर्छ ? भनेर सोच्दा-सोच्दै हाँसोलाई मौन बहिस्कार गर्यो । खैर कुरा जे भएपनि मेरा गुरुले इन्टरनेट भनेको यहि यो भनेर गुगलीदिदीको परिचय गराएको कारण बुझ्न मलाई समय लागेन । पछि पछिका दिनहरुमा म गुगलीदिदी सँग धेरै नै अभ्यस्त भए र सूचना प्रविधिका अरु थुप्रै आयामहरु, जस्तै इ—मेल, च्याट, मेसेन्जर जस्ता कुराहरु चलाउन गुगली दिदीबाटै सिके ।
आज सम्म आइपुग्दा मेरी गुगलीदिदीले लिङ्ग परिवर्तन गर्नुभयो र मैले गुगल(गडफादर) भन्न थाले । अब भने मेरो 'इन्टरनेट ब्राउजिङ्गको' पहिलो पाइलानै गुगल बन्न थालिसकेको छ । सामाजिक सञ्जालहरु बिकास हुनु पूर्व अनि बिकास भएर सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा राम्रै तहल्का मच्चाएपछि पनि गुगलको सान्दर्भिकता भने घटेको छैन । हुन पनि हो, सन् १९९७ मा गुगल डट कम दर्ता भएर सन् १९९८ देखि अमेरिकाको क्यालिफोर्नियाको एउटा सानो ग्यारेज बाट कम्पनीको काम थालेको गुगलले सन् '९८ कै अन्त्यसम्म आइपुग्दा करिब ६ करोड वेवपेजहरुको आफ्नो सर्भरमा सूचित गरिसकेको थियो र सबैको अनुमान विपरित पि.सी. म्याग्जिनले डिसेम्वर १९९८ सम्म आइपुग्दा गुगललाई उत्कृष्ट १०० वेवसाइट भित्र समावेश गर्यो । आफ्नो उपस्थितिलाई अझ मजबुत बनाउदै गुगल आक्रमक रुपमा बढ्दै गयो र विश्वको सबैभन्दा राम्रो र भव्य वेव सर्च इन्जिन बन्न पुग्यो । सन् २००० पछि गुगलले विभिन्न भाषामा आफ्नो उपस्थिति जनाउन थाल्यो जसकारण गुगल थप लोकप्रिय भयो र २००४ सम्म आइपुग्दा वर्ल्ड वाइड वेव (डब्लु डब्लु डब्लु ) मा गरिने सबै सर्चहरुको ८५% हिस्सा ओगट्न सफल भयो ।
सन् २००६ सम्म आइपुग्दा गुगलले आफुलाई इन्टरनेटमा हुने सर्चको पर्याय बनाउन सक्यो अहिले अक्सफोर्ड अङ्ग्रजी शब्दकोशमा गुगल शब्दको अर्थ सर्च इन्जिनमा सर्च गर्नु भन्ने आउँछ । र आजको समयमा यसका अन्य विस्तारित तथा परिमार्जित सुविधाले गर्दा यो अझ लोकप्रिय बन्दै गएको छ, वा भनौँ क्रेज घटेको छैन र इन्टरनेट प्रेमीहरुको एउटैमात्र विकल्प बनेको छ, गुगल ।
आफ्नै जिवनमा पनि मेरो बानी नै गुगल गर्ने भइसकेको छ । गलफ्रेन्डले भेट्न बोलाएकी थिइ, जान त भुसुक्कै बिर्सिएछ, लौ अब के गर्ने । गुगल गरिहेरौँ न त– गरियो, हेरियो, दुई–चारवटा लव एस.एम.एस. मोवाइलमा खर्रर्रर डाउनलोड गरेर पठाइयो, गलफ्रेन्ड खुश । साथीभाइहरु माझ बेला-बेलामा हुने चिया गफ होस् वा अन्य कुनै जमाइ, सूचना–प्रविधिको कुरा गर्दा गुगलको कुरा छुट्दैन, छुटाइहाल्यो भने आज नून नहालेको तरकारी खाइयो भन्ने भान हुन्छ । मैँले गुगल प्रयोग गर्दै जाने क्रममा धेरै कुराहरु मेरा साथीहरुलाई पनि प्रयोग गर्ने सल्लाह दिन थाले ।



“ओए यार सुन न, अमेरिकामा राम्रा युनिभर्सिटिको बारेमा थाहा पाउनु के गर्ने ?” मैँले भने, “गुगल गर ।”

“हाम्रो परिक्षाको रुटिन आयो रे नि हो ?” “मलाई थाहा भएन, गुगल गर ।”

“हैन केटीहरु त मलाई वालै दिएनन त, कसरी पट्याउने ?”, “गुगल गर ।”
''भारतको प्रधानमन्त्री को हो ?'', ''गुगल गर ।''
''बैङ्ककको राम्रो होटल कुन हो ?'', ''गुगल गर ।''
''आज कत्तिको जाडो छ ?'', ''गुगल गर ।''
एकदिन मेरो सधैँको रेडिमेड उत्तर सुनेर एउटाले सटायर हान्यो, “हैन, तँलाई जे सोधे पनि गुगल गर, गुगल गर भन्छस्, तँलाई गुगलले ब्रान्ड एम्बेसडर तोकिदियो कि कसो?” मैँले हाँस्दै जवाफ दिए, “गुगल गर ।”

हजुरआमा मैँले जे देँखेँ–२; गरे त कसो नहोला?

''खै त हजुरआमा?'' मैँले कुरा कोट्टयाए, ''मेरो गुनासो सुनेर पनि तँपाईको अर्ति आएन नि?''
रिसाएझैँ गरेर मेरो मुखमा हेरेर भन्नुभयो, ''मैँले भन्न नखोजेको हो र, तँ नै कहिले कता, कहिले कता, सुन्ने फुर्सद कहाँ छ र तँलाई?''
हुन पनि हो मेरै टुङ्गो नभएर नै हो, ठुलै कुराको गुनासो गरेपनि हजुरआमाका समाधानका उपाय सुन्न नपाइएको । खैर, अब मनस्थिति नै बनिसकेपछि किन ढिला गर्ने, अलिकति फ्लास्ब्याक गराउनु पर्यो भन्ने सोँचे ।
''हजुरआमा त्यहि क्या त विद्यार्थी छुट त भन्छन् तर पूरा छुट दिदैनन् नि, के गर्नु अब?'', ''मैँले अस्ति गुनासो गरेको थिए नि ।'' मेरा कुरा सकिन नपाउदैँ हजुरआमाले जिवन्त मुस्कानका साथ टाउको हल्लाउनु भयो र भन्नुभयो, ‘‘बाबु यस बिषयको समाधान गर्न गरे त कसो नहोला!!''
हो त है, गरे त कसो नहोला? तर मेरो बबुरो दिमागले के गर्ने पत्तो लगाउन सकेन । मेरो मनोविज्ञान बुझेर हजुरआमाले विगत कोट्टयाउनु भयो, ''हेर बाबु, हाम्रो देशमा कानून र नियमको पालना कमै हुन्छ, यसको मुख्य कारण भनेको चैँ हामी नै हौ, तथापि पटक्कै नहुने चै होइन । हामी सबैलाई थाहा नै भएको कुरा हो, ट्याक्सीमिटर काण्ड ।''

मैँले थाहा भएको प्रमाणित गर्न टाउको हल्लाए । सम्झनामा पनि आइहाल्यो, प्रहरीले त फर्जी मिटर बनाएर यात्रु ठग्ने नियत भएका ट्याक्सी चालकहरुको त बातो बसाएकै हो । मेरो मनले पनि त्यति बेला नेपाल प्रहरी र जिम्मेवार निकायको राम्रै तारिफ गरेको थियो । तर यो कुराको तालमेल मेरो कुरा सँग खासै पहिल्याउन सकिन, हजुरआमाकै मुख तिर लाट्टिए ।
“सुन बाबै”,हजुरआमाले कुरा अघि बढाउनु भयो, “जसरी प्रहरीहरु र अरु जिम्मेबार निकायको सक्रियतामा मिटरमा चल्ने ट्याक्सीहरुको अनियमितता अगाडि आयो वा त्यसपछि साधारण जनताले राहत महशुस गरे, त्यसैगरी यो कुरालाई पनि साधारण अनुगमनले समाधान गर्न सकिन्छ । हामी सबैको सोचाइ रहन्छ, जाबो एक–दुई रुपैँयाको लागि कस्ले कुरा गर्ने तर सबैको एक–दुई रुपैँयाले समष्टिगत रुपमा ठुलै महत्व राख्दछ । आफैँ सोचे पनि त भयो, एक रुपैया नभई सय रुपैँया हुदैन, उनान्सय मात्रै हुन्छ, वा भनौँ विद्यार्थीहरुलाई वा अन्य त्यसतै वर्गले पनि एक रुपैँयाको महत्व बुझकै हुन्छ । अब कुरा आउँला, अनुगमन कसरी गर्ने ? यसका लागि पनि त विशेष सरकारी तामझाम त पक्कै होला, त्यस माथि यो त नेपाल !! तर कुरा र काम जति सजिलैसँग सल्टाउन खोजो, त्यो त्यति नै सजिलो हुन्छ, मात्र नियत ठिक चाहिन्छ ।”

यहाँ निर आइपुग्दा मलाई थामिनसक्नु भयो, हजुरआमाले त सजिलै, अनुगमन गरे समस्या समाधान हुन्छ भनेपनि त्यसतो हुनेमा शङ्का लाग्यो । बिचैमा रोकेर जान्ने भई टोपले, “त्यति सजिलो कहाँ छ त अनुगमन, हजुरआमा?”
“यहि त छ हाम्रो सोचाई, कुनै पनि कुरालाई तानबुन गर्न हामी बडो सिपालु छौ”, हजुरआमाको अनुहारमा धैर्यता प्रस्टै देखिन्थ्यो,“ आफ्नो जिवनको भोगाईलाई समस्यासँग जोडेर हेर्ने हो भने गाह्रो छैन, जस्तै नियम विपरित भाडा उठाइएको कुरा थाहा छदैँछ, यसैमा कुनै एक प्रहरीले मात्रै एक दिन सादा पोसाकमा सार्वजनिक सवारी साधनमा यात्रा गरेर नियम विपरित भाडा उठाएको पाएमा वा तोकिएको छुट नदिएको पाएमा दोषिउपर साधारण कारबाहि गर्ने हो भने अनि अरु दुई–चारजनाले साथ दिने हो भने नेपाल न हो, खबर फैलिएर भोलिपल्टदेखि सब टुङ्गो लाग्छन् ।”

कुरा त ठिकै हो तर को तयार हुने र शुरुमा ? कसलाई फुर्सद छ र हामी विद्यार्थीको कुरा बुझ्नलाई ?
“हेर बाबै, सबैका घरमा विद्यार्थी हुन्छन् र जस्ता भए पनि विद्यार्थी समस्या एउटै हो र एउटा मात्रै प्रहरी अभिवावकले कुरा बुझेर शुरुवात गर्ने हो भने त अरुले पनि साथ दिइ नै हाल्छन नि, अनि त साहस गरे सफल कसो नहोइएला, गरे त कसो नहोला?”
“हो हजुरआमा, तँपाईले भनेको कुरा सोहै्रआना सहि हो । गरे त कसो नहोला ।”
हजुरआमाको साधारण तर गहकिलो उपाय ठिक लागेर म झोला बोकेर निस्किहाले, राजिवलाई भेट्न्, त्यसका बा त नेपाल प्रहरीका सहि हुन नि त !!

तस्बिर सौजन्य: www.binodgautam.blogspot.com

हजुरआमा मैँले जे देखेँ-१; मेरो चाँहि लिन्छु, तिम्रो दिदै दिन्न !!

हजुरआमा, मेरो वास्तविक पेशा विद्यार्थी हो, र स्वाभावले पनि म विद्यार्थी नै हूँ । हाम्रो देशमा विद्यार्थीहरुको विशेष योगदान रहेको छ, यो कुरा जगतलाई थाहा छ । तपाई पनि ऊ जमानामा विद्यार्थी हुनुहुदो हो । तपाईहरुको मिहेनत र परिश्रममा हाम्रा गनाउने पसिना जोडिदा यो देशले धेरै कुरा पाएको छ । अझ राजनीतिका त कुरै छाडौ, देशका समग्र राजनैतीक उपलब्धिमा विद्यार्थी वर्गको विशेष योगदानको चर्चा राइ दाईको समोसा तार्ने तेल जस्तै हो, सधैँ तातो को तातै । आजका बलिया-बाङ्गा नेताहरु देखि हैकम राख्ने नेता सम्म विद्यार्थी राजनीतिको बलमा माथी पुगेका हुन, भनिरहनु नपर्ला । त्यै भएर पनि राज्यले विद्यार्थीलाई सधैँ मान-मनितो गरिआएकै छ । हुन त विद्यार्थीहरुले नि समय-समयमा सडक उचालेका पनि छन् । जे जसरी होस्, राज्यले विद्यार्थीहरुलाई हेरेकै छ । हेर्नु पर्ने अर्को कारण विद्यार्थी जिवनमा खड्किने कड्की पनि हो, जुन जस्तो सुकै विद्यार्थीले झेल्नै पर्छ ।


पढ्ने मात्रै पेशा भएका विद्यार्थीहरुलाई बा-आमाले दिएको ठिक्क रकमले सबैकुरा पु¥याउने आफ्नै धौधौ हुन्छ । साथीभाइहरुसँग कलेजको क्याइटिनमा खाँदा(खाँदै कहिले काँहि त धेरै खाइहालिन्छ, गर्लफ्रेन्डले पनि कहिले मुभि जाऊ भनि हाल्छे, यसो उसो गर्दा बजेटमा रास आइहाल्छ, अनि जोगाएर खर्च गर्न कर लागिहाल्छ, महशुस भइहाल्छ, एक रुपैँयाको पनि कत्रो मोल हुन्छ भनेर । अब कुरा गरौँ काम गर्ने विद्यार्थीका । पढाइ सँगै अरु पेशा पनि अगाल्ने वा श्रृगार नगरी सिधा भाषामा भनौं, काम गर्ने विद्यार्थीहरु पनि आफ्नै रडाँको छ । घरमा सजिलै भनि दिन्छन्,'' ए तैँले कमाइ हाल्छस्, आफ्नो खर्च र पढाईको खर्च त बेहोरिहाल्छस् नि ।'' अलि थोरै तलब हुने त भनिहाल्छन् यत्ति कमाको त आफ्नै खर्च थेक्दैन, पढाइको खर्च चाँहि कहाँ बाट ल्याउनु, फुत्किन सजिलो पनि छ, तर ठिक-ठिकै कमाउनेहरुलाई भने ठूलै फसाद छ । पढाइको खर्च पनि आफै बेहोर है भन्दा नाई कसरी भन्नु, हुन्छ भन्नै प¥यो, मुसुक्क हास्नै प¥यो । हुन्छ त भनियो तर अब मिलाउनको समस्याले सताइ हाल्छ । अब कमाउने भए पछि, काम गरे पछि, घरबाट बिहान खानै खाएर आएको भए पनि दिउँसो खाजा नखाइ चित्त बुझदैन, खाजा खानै प¥यो । पढाईको खर्च छदँै छ, कलेज जाँदा ए तँ त कमाउछस् नि भनेर साथीहरुले अलिअलि दङग्याइ हाल्छन, हस् भन्नै प¥यो । बल्ल बल्ल विदाको दिनमा गलफ्रेन्डले भेट्दा डिमान्ड अलि बढि भैहाल्छ, गोपीकृष्ण छोडेर क्यू.एफ.एक्स. भन्दा नाई भन्यो भने बेलुका फोनको बिल बढाउने बहाना बन्छ, मुन्टो हल्लाउनै प¥यो, अनि त के चाँहियो र बजेटको गडबडि शुरु भै हाल्छ, तलब आउन अझै डल्लै महिना बाँकि छ । यी यस्तै कारणले प्रत्येक लिद्यार्थीले एक रुपैयाँको पनि मोल बुझेको हुन्छ, राम्रो सँग । हजुरआमा, यस्ता सबैकुरा बुझेर नै होला राज्यले विद्यार्थीलाई गाडि भाडा भने सहुलियत देको छ, धन्न प्रभो !!


हजुरआमा, अब कुरा गरौँ, गाडी भाडाको । राज्यले विद्यार्थी भनेर ४५% गाडि भाडामा सहुलियत देको छ । बानेश्वरबाट त्रिचन्द्र पुग्न आफ्नो बजेट छुट्टयाएर पन्ध्र रुपैँयाको लेखाजोखा राख्ने विद्यार्थी धेरै छन् । ढिला हुन्छ कि भनेर हत्तपत्त गाडिमा उक्लियो, कहिले बस्ने ठाँउ पाए त मारिदिनु । लौ नेपाल !! उभ्भिएर जाऔँ न त, नहुनुमा भन्दा कोनिकेमा निको भने झैँ भनेर घुर्सिनु नै प¥यो । भिडमा गुम्सिदाँ गुम्सिदै पैँसा भन्दै सहचालकले कुरा उप्काइहाल्छ । धर्म त छोड्नु भएन, पैसा त दिनु परि नै हाल्छ, खल्तिमा छाम्दा दशको र पाँचको एक-एकवटा नोट । लिनुुस दाई कार्ड छ, भनेर दशको नोट दियो, लिएर सहचालक अर्कै तिर व्यस्त, फर्केर हेर्ने फुर्सदै हुदैन वा नियतै हुदैन भग्वान जानून । झर्ने बेला भयो, बाँकि पैसा फिर्ने कुरै कतै निस्कदैन । दाइ मेरो फिर्ता खोइ त ? भनेर कुरा मात्र के खसालिएको हुन्छ, दिदैँ छु त कत्ति किचकिच गरेको भनेर प्वाक्क खाइन्छ । रत्नपार्क झर्नुस है भनेर भन्दा सम्म फिर्ता पैँसा खै कता हो कता ? गाडिबाट ओर्लदै माग्यो अनि बल्ल मन भारी पारेर खल्तिमा हात हाले जसो गर्छन् सहचालक मित्र, अनि ङिच्च हास्दै भन्छन्, दाइ चानचुनै रहेनछ, अर्को चोटि लिनु है १ लौ, अब परेन त फसाद१ यत्ति भन्दा नभन्दै गाडी घुइकीहाल्छ, अब त्यै गाडिमा अर्को चोटि कसरी चढ्नु वा दुई रुपैँयाका लागि कता दौडिनु ? लौ, दुइ रुपैया त हो नि भन्यो माया मा¥यो ।
कलेज त आइयो, पढियो पनि, अब घर त जानु पनि त छदै छ । चढ्न भ्याएको हुदैन, भाडा पाउँ त भनेर सुनिहालिन्छ । लौ आपत, दश रुपैँयाबाट त फिर्ता आएन अब के गर्ने ? अघिको गाडिमा जस्तो भयो त्यसै गर्ने, गोजिबाट पाँच रुपैँया निकाल्ने दिने, बजेटमा त मर्का पार्नु भएन ।

यत्ति ले त पुग्दैन अरु दिनुस ।

अब बार्गेन गरिहेरौ न त १ दाई बानेश्वरसम्मको भाडा कत्ति रुपैँया ?

१३ रुपँैया ।

४५% को हिसाबले कटाएर दिदाँ ७.१५ रुपैँया हुन आउँछ ।
ए उसो भए विद्यार्थी भाडा सात रुपैँया हो त दाई ?

कहाँ सात रुपैँया खुरुक्क आठ रुपैँया झिक्नुस् न ।
लौ १५ पैसा चै छोड्न नमिल्ने, ८५ पैसा चैँ बढि लिनु हुने ? यो कहाँको काइदा हो ? यसै छोडिन मैँले पनि ।

होइन दाई, सातै रुपैँया हो, यो समाउनुस् पाँच रुपैँया, दुई रुपैया पछि मिलाउला नि हुन्न?

पछि मिलाउला रे, के हो त्यो भनेको ? तपाईलाई फेरी कहिले भेट्ने ? धेरै किचकिच नगरीकन खुरुक्क दिनु न, कस्तो किचकिचे मान्छे रुछ बा ?

हजुरआमा, अब भने यता उताका मान्छे पनि हेर्न थाले । इज्जत त जोगाउनै प¥यो । केहि नलागेर पर्सबाट पाँच सयको नोट निकालेर दिए, उसले दुई रुपैँयाका लागि पाँचसयको नोट खुरुखुरु साट्यो र बानेश्वर आयो झर्नुस भन्यो । म वाल्ल परेर गमी रहे, मेरो सधैँको यस्तो दैनिकीलाई सोचिरहे ''यो कस्तो सहुलियत हजुरआमा ? यो कस्तो छुट ?''


यस लेखको आगामी अङ्कमा हजुरआमाको सुझाव सहित, हजुरआमा मैँले जे देँखे -२ मा प्रस्तुत गर्नेछु ।

Abortion justified or unjust for men??

Nepal has ratified and recognised various conventions and declaration that collectively urge human rights of women. Conventions like CEDAW, CRC, etc are well followed by Nepal government. The legal history of reproductive rights starts from Interim Government of Nepal Act 2007 BS (around 1945 A.D) and some recent Supreme Court decisions are on the way of progressive realization of reproductive rights in Nepal. Article 20 of Interim Constitution of Nepal 2063 (2008 A.D) provides the exclusive reproductive rights to women. However, Nepal does not have a specific Act to govern the matters and concerns relating to reproductive rights in Nepal.

In 2002 Nepal’s parliament passed a liberal abortion law, after nearly three decades of reform efforts. This bill was able to liberalize very strict and decades-old abortion law. In 2004, the bill became law and came into effect. The first government abortion services officially begun in March 2004 at the Maternity Hospital in Kathmandu; services have been expanded gradually to other public and private hospitals and private clinics in the coming years.



Despite a liberal effort by government and all the active partners to recognize abortion in Nepal, still it is one of the most debateable topics till date in Nepal. Discussions are always being held on abortion issues regarding its accessibility, affordability and confidentiality issues. Country's major population (almost 80 %, National Census 2011, preliminary report) still have rural settlement and more than 50% of the total population are females (National Census 2011, National Census 2011, preliminary report). This clearly indicates that the issues raised above have inline relations to women status. The gradual improvements in implementation mechanism are being expected both from government and other active partners. This creates a hopeful environment for women in days to come. If not, advocacy will be started and we are fortunate to learn about that.



In line with the major concerns about safe-motherhood and human rights of women; also the abortion topic is related to male as well, from smaller to a larger extent. Thus, a question here arises, '' Whether a women's right to abortion curtails any man's right to be father?" Various view points are being executed in this regard. Some feminists, are purely obsessed capitalizing women's interest and health regard in this, in fact are true. On contrary to that, the man's interest to be father is yet not realized. Nepal's laws and provisions do not recognise the right of foetus (except ratifying CRC), however one of the biggest development donor countries, US doesn't fund on abortion amplifying their conventional belief that life exist on foetus. Scientifically, a zygote is possible only after the fertilization which represents equal contribution for formation of embryo and thus gestation takes place. It is very factual that the whole development of human embryo is only possible due to woman and its natural but the fertilization is possible only with equal interest of both father and mother which gives a liable reason to father to have his baby born. Practices are abundant where mothers play significant role in a baby's growth however the fact that fathers are also equally capable and responsible for raising a baby can't be denied. In wholesome, it can be said as for a mother to conceive and bear a healthy baby, both parents are work equally and responsible. In the same ground, Nepal's prevalent abortion law provides no obligation to a mother's decision, whether it is taken with a general consent or individual. Provided the legal provisions, a mother's decision to abort her baby is unquestionable. In this scenario, what may be the most happening question to father, 'shall I have a baby only because of my wife's interest or do I have some right to have my baby?' Question passes to you!!

वैद्यजीलाई खुला पत्र.....

वैद्यज्यू,
तपाइका उपद्रवहरु सधैं जस्तो पढि(सुनिरहदाँ पनि प्वाक्क बोलि हाल्न मन लागेको थिएन...तर आज बिहानको पत्रिका पढेपछि अब पनि नबोल्नु चाहिँ पाप गर्नु समान हो, जुन मेरो धर्मले दिदैन । तपाईका योगदानहरु नेपाली राजनीतिमा अतुलनीय छन्, तथाकथित जनयुद्धकालमा तपाइ लगायतका साथीहरुले जुन साहस देखाएर अनवरत रुपमा लड्नु भयो त्यसैको बलमा राजा नागार्जुन पलायन भए, खुसिकै कुरा भयो । तर जब देश शान्ति प्रक्रियामा गइसकेको छ, वा भनू तपाइकै भाषामा, "आमूल परिवर्तनको संघारमा छ" त्यस बेला पनि हिजो के गरियो ? के भयो ? भनेर माला जपिबसेर हुदैन, गाइबस्तुले एउटै ¥याल चपाए जस्तो ।

नेपालमा परिवर्तनका खाँचो थियो, छ र सधैँ रहिरहन्छ तर यस्का लागि सधैँ हतियार नै उठाउनु पर्छ भन्ने छैन, यदि यस्तै सोच राखेर परिवर्तनका ठूल्ठूला कुरा गर्नु हो भने पहिले तपाईको सोचमा परिवर्तनको खाँचो छ । अहिलेको कुरामा, तात्तातो सातबुदेँ सहमतिमा सबैको आशा अनुरुप तपाईले धाँवा बोलिहाल्नु भयो । सातबुदे सहमतिको सारा नेपाली जनताले, तपाईले विशेष सहानुभूति राख्ने लडाकूले तथा समस्त कुटनीति समुदायले खुलेर स्वागत ग¥यो । तर तपाईले खै कस्ता जनता फेला पार्नुभयो ? कुन लडाकूको हितमा बोल्नुभयो ? थाहा छैन, आफ्नै हरुवा(चरुवा भेला पारेर कराउनु भयो, अब हरुवा(चरुवाले ताली पड्काउँदा जनता खुसि भए भनेर मुस्कुराउनु तपाईको थोते दाँत देखाएर दुनियाँ हसाउने मेलो मात्र हो, नेताज्यू । नेपाली राजनीतिको हलो, सेना समायोजन र लडाकू व्यवस्थापन सगँै जोडिएर आउने कब्जा सम्पत्ति फिर्ता, वाइ.सि.एलको अर्ध(सैनिक संरचना भंग जस्ता कुरामा बल्ल बल्ल खुस्केको बखतमा तपाइ भने झारफुँक गरी गरी माओ, माओ भनि रहनु भएको, विचार गनुर्स है नेता ज्यू जनता मेरा पक्षमा छन् भनेर फलाक्दैमा जनता आफ्ना हुदैन।

यो पत्र लेखिरहदा मेरो मनमा अर्को बिचार आयो, जसले मलाई ढुक्क बनायो । के ? भनेर बुढो दिमाग नखियाउनुस् नेताज्यू म नै भनिदिन्छु । मलाई झट्टै तपाईको विगत विद्रोह याद आयो । तपाई कट्टरपन्थी हुनुहुन्थ्यो, तर हामी वास्तवीक नेपाली जनताले साँचो प्रकरणबाट मात्रै तपाईका बूढो रगतको हेक्का पायौं । तपाईले छाती पिटि(पिटी भन्नुभयो साचाँे बुझाउनु भनेको जनतालाई अन्तरघात गर्नु हो भनेर तर तपाईका कार्यकर्ता मात्र जनता होइनन्, वास्तविक नेपाली जनताले कुरा बुझिसकेका थिए, तपाईका कुरा घाममा सुकाइदिए । तपाइको बल यत्ति सजिलै कहाँ सकिन्थ्यो र, आखिर सर्वहारा वर्गको नेता, बिप्पाले घात ग¥यो भन्नु भयो, फेरी कुर्लनु भयो । जुन पक्षलाई विप्पाले सबैभन्दा बढि हानि गर्न सक्थ्यो वा बढि फाइदा दिन सक्थ्यो, त्यो पक्षले समालोचनात्मक टिप्पणी ग¥यो र चुप लाग्यो । तपाई बस् राष्टूघाती भनिरहनु भयो, जनताले हाँसेर उडाइदिए । अब पालो सातबुदेँको हो, त्यो पनि तपाई सधै जस्तो कराउनु हुन्छ तर जनताले बुझिसकेका छन् काग कराउदै गर्छ, पिना सुक्दै जान्छ ।

तपाइको हित चिताउने,
क्रान्तिकारी शुभचिन्तक